ဒီမိုကေရစီဖတ္စာအသစ္
ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ဒီကေန႔ဒီအခ်ိန္မွာ ေခတ္သစ္၊ စနစ္သစ္ကို ကူးေျပာင္းေနျပီျဖစ္တဲ႔ အတြက္ ေက်နပ္အားရဖြယ္ရာ နိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းေတြ၊ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းမွု ျမင္ကြင္းေတြ၊ လြတ္လပ္ ပြင့္လင္းလာတဲ့ သတင္းေတြ ျမင္ေတြ႔ျကားသိေနရျပီျဖစ္တဲ႔အတြက္ အမိေျမရဲ႕အေ၀းတစ္ေနရာမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို အေ၀းေရာက္နုိင္ငံသားေတြအတြက္ ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာေကာင္းသလို ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာလည္း သိပ္ေကာငး္ေနပါတယ္၊
အရင္က ကၽြန္ေတာ္တို႔နုိင္ငံကို ဘားမားလို႔ တြင္တြင္ေျပာခဲ့ျကသူေတြဟာလဲ အခုဆိုရင္ ျမန္မာဆိုျပီး မပီကလာ ပီကလာနဲ႔ ေျပာေနျကတာကိုလည္း ေက်နပ္ဖြယ္ရာ ေတြ႔ရွိေနရပါတယ္။ အရင္ကဆိုရင္ ျမန္မာနိုင္ငံသားဆိုတာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔နုိင္ငံအေပၚ အဆိုးျမင္ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြ တစ္သီတစ္တန္းျကီး ျကားသိခဲ့ရေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာ နိုင္ငံေတာ္သမၼတျကီးအေျကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌေတြအျကာင္း၊ စိတ္၀င္တစားနဲ႔ ေမးျမန္းလာခဲ့ျကျပီျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသတိထားဖို႔ မွတ္သားဖို႔ေကာင္းတာက ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ပါေမာကၡ ဥပေဒပညာရွင္တစ္ေယာက္ရဲ႕စကားပါပဲ။ “မစၥတာခ်မ္းမင္းတို႔နုိင္ငံဒီမိုကေရစီကူးေျပာင္းသြားတာသိပ္ေကာင္းတယ္၊ ျမန္မာ့ေႏြဦးဆိုေပမဲ႔မငး္တုိ႔ဟာက ေသြးထြက္သံယိုမရွိ ေတာ္လွန္ေရးမရွိ၊ သိပ္လွတဲ႔ေႏြဦးပဲ၊ မင္းတို႔နုိင္ငံဟာ ဒီမိုကရက္တိုင္ေဇးရွင္းရဲ႕ဖတ္စာအသစ္ျဖစ္လာေတာ့မယ္လို႔ က်ိန္းေသေျပာရဲတယ္။”
ဒီစကားေျပာတဲ့ပညာရွင္က အေမရိကန္နိုင္ငံ၏နုိင္ငံေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းမွာအင္မတန္ျသဇာျကီးပါတယ္ ရီပက္ပလင္ကင္ေရာ ဒီမိုကရက္တစ္ေတြကပါ အေလးထားျပီးတိုင္ပင္ရတဲ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းကိုင္ဆရာျကီးပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔လိုလူမ်ိဴးက ကၽြန္ေတာ္တို႔နုိင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကရက္တိုင္ေဇးရွင္းကို အေလးအနက္ထားျပီးေျပာလာျပီဆိုရင္ေတာ့ အလကားမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီမိုကရက္တိုင္ေဇးရွင္း အိုင္ဒီယာအသစ္ေတြ မျကာခင္မွာထြက္ေပၚလာေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ သေဘာကိုကၽြန္ေတာ္ရိပ္စားမိပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကရက္တိုင္ေဇးရွင္းဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ကမာၻတစ္၀န္းဒီမိုကေရစီ ပရိုမိုးရွင္း လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ဖတ္စာအသစ္၊ သင္ခန္းစာအသစ္ ျဖစ္လာေနျပီျဖစ္ပါတယ္။
အျကီးမားဆံုးအႏၱရာယ္
ျပီးေတာ့ သီတင္းမီဒီယာေတြထဲမွာဖတ္ရွုရတဲ႔ သတင္းေတြအေျကာင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔စကား၀ုိင္းဆက္ျဖစ္ခဲ့ျကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ဥပေဒသမားတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ႔အျပင္နိုင္ငံတစ္ကာအေျခခံဥပေဒေတြကိုအထူးျပဳသုေတသနျပဳလုပ္ျပီး ပါရဂူဘြဲ႔ရရွိခဲ့တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ့္ပါေမာကၡက ကၽြန္ေတာ္နဲ႔လာျပီးေဆြးေႏြးတာလဲျဖစ္နုိင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ နုိင္ငံဟာ အာဏာျကီးသံုးရပ္အညီအမွ်ခြဲေ၀မွဳ၊ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမွဳ စနစ္သစ္ကို ခုမွျပန္ျပီးအသက္သြင္းေနတာ သာျဖစ္ပါတယ္။ ခြဲေ၀တာနဲ႔ထိန္းေက်ာင္းတာမတူပါဘူး။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားလည္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္အေရးျကီး တာတစ္ခုက ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ရာမွာပံုတူကူးခ်လို႔မရပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔နုိင္ငံက သိပ္ကိုကံေကာင္းပါတယ္။ ကမာၻေပၚမွာပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးကိုလုပ္ သြားျကတာရွိပါတယ္။ ေကာင္းတာေတြရွိသလို ဆိုးတာေတြလဲရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔နုိင္ငံနဲ႔သင့္ေလ်ာ္တာေတြရွိသလို လံုးလံုးမအပ္စပ္တာေတြလဲရွိပါတယ္။ ကိုယ့္နုိင္ငံအေနအထားနဲ႔သင့္ေလ်ာ္ဆံုး ျဖစ္နိုင္မဲ့ မူေဘာင္ေတြကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျပီး ျမန္မာ့ပံုစံ၊ ျမန္မာ့ဟန္နဲ႔ က်င့္သံုးနုိင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေလ့လာခဲ့ရသမွ် ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းေရးျဖတ္သန္းမွဳအဆင့္ဆင့္မွာ ေျဖေလွ်ာ့ျခင္းအဆင့္နဲ႔ အခိုင္အမာတည္ေဆာက္ျခင္းအဆင့္ေတြမွာ အစိုးရအဖြဲ႔ေတြ ခိုင္မာအားေကာင္းေနမွသာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေအာင္ျမင္နိုင္မယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ဟာ အသက္ ေသြးေျကာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာအေရးျကီးပါတယ္။ ဒါေျကာင့္လဲ ဒီလိုခိုင္မာအားေကာင္းတဲ့ အစိုးရ ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ အေျခခံဥပေဒေတြမွာ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳအာဏာကို အေလးေပးေရးဆြဲျကရတာျဖစ္ပါတယ္။
အေျခခံဥပေဒေတြမွာ အာဏာခြဲေ၀မွုအညီအမွ်ေပးထားေပမဲ့ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးျကတဲ့အခါ မ႑ိဳင္ျကီးတစ္ရပ္ရပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ကို စိန္ေခၚလာနိုင္တဲ့အေနအထားေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာလဲ ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းေရး မွန္သမွ်မွာမလြဲမေသြျကံဳေတြ႕ရတတ္တဲ့ အေလ့အထတစ္ရပ္လို႔လဲဆိုနိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က အေျခခံဥပေဒကို ူအေကာက္အယူလြဲမွားျပီး အယူအဆအလြဲြကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုးေနျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီကူးေျပာင္းစနုိင္ငံေတြမွာ အထိုင္မက်ခင္ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ ေျခလွမ္းအမွားမ်ိဳးေတြလဲျဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ေရာက္ရွိေနတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ ဒီကေန႔လိုအေျခအေန မ်ိဳးေရာက္ရွိလာေအာင္ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖတ္သန္းလာခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ စနစ္တက်ရွိတဲ့ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမွဳစနစ္ ကို ျဖစ္ေပၚျကံုေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနမ်ား အေပၚမွာ အေျခခံျပီးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလမွာလည္းျပင္ဆင္တာေတြ လြဲမွားသြားလို႔ ျပန္ျပီးျဖဳတ္ပစ္ရတာေတြရွိရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ တစ္ခ်ိန္က ဖယ္ထုတ္ထားခဲ့တဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြကို ေနာက္တစ္ခ်ိန္မွာ ျပန္ျပီးေကာက္ယူရတာေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒါဟာဥပေဒရဲ႕ ရွင္သန္မွဳသေဘာသဘာ၀လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ဥပေဒမွ ျပီးျပည့္စံုျပီး အလုံးစံုေကာင္းမြန္တယ္ဆိုတာမရွိပါဘူး။ အဓိကအခ်က္က ဒီဥပေဒေတြကို ဘယ္လိုနားလည္သလည္း၊ ဘယ္လိုခံယူသလဲ၊ ဘယ္လိုက်င့္သံုးသလဲဆိုတာ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ ဥပေဒေတြ ၊ အထူးသျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေက်ေက်ညက္ညက္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားလည္ဖို႔လိုပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ သာမန္လူေတြမဆိုထားနွင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို ဥပေဒပညာရွင္ေတြ၊ ဥပေဒျပဳအမတ္ေတြေတာင္မွ အေျခခံဥပေဒကို သိလွပါျပီ၊သေဘာေပါက္လွပါျပီလို႔ ထင္မွတ္ထားျကေပမယ့္ လက္ေတြ႔တစ္ကယ္တမ္းအသံုးခ်ရတဲ့အခ်ိန္ေရာက္မွ ပိုျပီးနားလည္လာျကတာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ အေျခခံဥပေဒကိုကိုင္ျပီး ျငင္းျကခံုျကတဲ႔အခ်ိန္မွာ ပိုျပီးနားလည္သေဘာေပါက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။
ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ ဒီလိုအေကာက္အယူလြဲမွားမွဳေတြဟာ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ျကီးတစ္ခုလံုးကို ျကီးျကီးမားမား ထိခိုက္မွဳ ရွိေစတာကိုလည္း ေလ့လာခ်က္အရသိရပါတယ္။ တစ္ကယ္တမ္း မွာလဲ အေကာက္အယူလြဲမွားမွဳကုိ အေျချပဳျပီး လုပ္ေဆာင္ခ်က္လြဲမွားမွဳေတြဆက္တိုက္ပါလာတတ္ လို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီသစ္ပင္ မျကီးထြားနိုင္ခင္မွာ အညြန္႔က်ိဳးက်တတ္တဲ့ ကမာၻအနွံ႕ကျဖစ္စဥ္ေတြ ကို ျပန္ျပီးေလ့လာျကည့္တဲ့ အခါမွာ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးလမ္းေျကာင္းျကီးတစ္ခုလံုး ယိမ္းယိုင္သြားေစနုိင္ခဲ့တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ အမွားျကီးေတြဟာ သိသာထင္ရွားမွဳမရွိတဲ့ ဒီလိုမိ်ဳး အေကာက္အယူလြဲမွားမွဳေတြက စျပီး ျဖစ္လာတယ္ဆိုတာ အတိအက်ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အထိုင္မက်ခင္ျပိဳလဲတတ္တဲ့အေျခအေနမွာ ဒီအေကာက္အယူလြဲမွားမွဳဟာ အျကီးမားဆံုးအႏၱရာယ္ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီထက္ပိုုျပီးဆိုးတာက ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းစနိုင္ငံေတြမွာ မလြဲမေသြ ျကံဳေတြ႔ရတဲ႔ ဒီမိုကေရစီ တင္သြင္းမွဳ ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ အထက္မွာတင္ျပခဲ့တဲ့ အေကာက္အယူလြဲမွားမွဳေတြ လုပ္ေဆာင္တဲ့ အျပင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ပါ၀င္ျခင္းမရွိတဲ့ နုိင္ငံတကာက်င့္စဥ္ေတြကို ျပည္တြင္းကိုတင္သြင္းလာျပီး ပရိုမိုးရွင္းလုပ္တတ္ျကပါတယ္။ အမ်ားအျမင္မွာ ဒီမိုကေရစီသေဘာတရား လက္ခ်ာေပးနိုင္သူ အျဖစ္ ေရာက္ရွိလိုတဲ့သူေတြရွိသလိုတခ်ိဳ႕ကလည္းဒီမိုကေရစီစစ္မွန္ေစလိုတဲ႔ဆႏၵနဲ႔ ျပည္ပဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ေတြကို ျပည္တြင္းကိုတင္သြင္းလာျကတာေတြလည္းရွိပါတယ္။ဒီလိုမ်ိဳးျပည္ပက်င့္စဥ္ေတြ ျပည္တြင္းကိုတင္သြင္းလာ တဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီကူးေျပာင္းစ နုိင္ငံေတြရဲ႕ ၇၀%ေက်ာ္ရွိေနတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳနဳနယ္ေသးတဲ႔နိုင္ငံေတြအတြက္ ျကီးမားတဲ့အႏၱရယ္ျကီးတစ္ရပ ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီကူေၿပာင္းေရးအတြက္ ၿခိမ္းေၿခာက္မွဳ (၃) ရပ္
သမို္င္းေၾကာင္းတစ္ေလ်ွာက္ကမၻာ့အနွံ႕မွာ ဒီမိုကရက္တုိင္ေဇးရွင္းၿဖစ္စဥ္ေတြ လွိဳင္း(၃)လွိဳင္းနဲ့ ၿဖစ္ေပၚခဲ့တာၿဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၅ခုနွစ္ေနာက္ပို္င္း နုိင္ငံေပါင္း (၈၆)နုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီကူးေၿပာင္းမွဳ (၁၁၅)ၾကိမ္ၿဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၿပာင္း အလဲစုစုေပါင္းရဲ့ ၁၇ ရာခုိင္နွဳန္းေလာက္ပဲခိုင္မာၿပီး ေရရွည္ တည္တံ့ရွင္သန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီအဆင့္ကို ကူးေၿပာင္းသြား နုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းထိုင္းနိဳင္ငံမွာ ၿဖစ္ပြားခဲ့သလုိမ်ိဳး ဒီမိုကေရစီကူးေၿပာင္းလုိက္၊ အာဏာသိမ္းပြဲေတြၿဖစ္ေပၚလာလုိက္နဲ့ ေတာ္လွန္ေရး သံသရာလည္သြားတာၿဖစ္ၿပီး နိဳင္ငံေပါငး္ ၃၂ နိဳင္ငံမွာ ဒီလုိမ်ိဳးအေၿပာင္းအလဲ ၄၄ ခုအထိရွိခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေၿပာင္းၿပီးမွာ ၿပည္တြင္းစစ္၊ ပဋိိပကၡသံသရာလည္သြားတာၿဖစ္ၿပီး နဳိင္ငံေပါင္း ၄၀ အထိ ရွိခဲ့ပါတယ္။ေနာက္တစ္မ်ိဳးကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေၿပာင္းၿပီးမွ ေနာက္ၿပန္ဆုတ္ကာ အာဏာရွင္စနစ္အသက္၀င္တဲ့ သံသရာလည္သြားတာၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီေနာက္ၿပန္လွိဳင္းလုိ႕လည္း ေခၚတြင္ၾကၿပီးေတာ့ နိဳင္ငံေပါင္း ၄၄ ခုအထိရွိခဲ့တာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ၿပည္တြင္းစစ္ သံသရာလည္သြားခ်္ိန္မွာ ေနာက္ၿပန္လွိဳင္းက ဆက္တုိက္လုိက္ပါလာတာၿဖစ္ပါတယ္။
ဒီမိုကရက္တိုင္ေဇးရွင္းဆုိင္ရာ သမိုင္းေၾကာင္းသင္ခန္းစာေတြ၊ သီအိုရီေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေပမယ့္လည္း ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕ လက္ရွိၿမန္မာနဳိင္ငံရဲ႕ အေနအထားနဲ႕ကိုက္ညီၿပီး ဥပေဒရွဳေထာင့္လည္းပါ၀င္တဲ့ ရွဳၿမင္သံဳးသပ္ခ်က္တစ္ရပ္ တင္ၿပလုိပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီသက္တမ္း နဳနယ္စအခ်ိန္အခါမွာ အမ်ားအားၿဖင့္ ၾကံဳေတြ႕ရေလ့ရွိၿပီး အဆိုးေက်ာ့ သံသရာလည္သြားေစနိဳင္တဲ့အႏၱရာယ္ၾကီး (၃) ရပ္၊ တစ္နညး္အားၿဖင့္ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေၿပာင္းေရးအတြက္ ၿခိမ္းေၿခာက္မွဳ (၃) ရပ္ရွိပါတယ္။ (အၿခားေသာပညာရွင္ေတြအေနနဲ႕ အၿခားရွဳေထာင့္ေတြက ဖြင့္ဆိုၾကေပမဲ့လည္း ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဥပေဒနဲ႕ဆက္ႏြယ္ၿပီး ဖြင့္ဆိုထားတာၿဖစ္ပါတယ္။) အဲဒီၿခိမ္းေၿခာက္မွဳေတြကေတာ့ ေအာက္ပါအတုိင္းၿဖစ္ပါတယ္-
(က) အသြင္ကူးေၿပာင္းေရးကာလတြင္ တိက်ခိုင္မာေသာ ဥပေဒမူေဘာင္သတ္မွတ္နိဳင္မွဳမရွိၿခင္း။
(ခ) ဖြဲ႕စညး္ပံုအေၿခခံဥပေဒပါ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ အနွစ္သာရမ်ားအေပၚ အေကာက္အယူလြဲမွားၿခင္း။
(ဂ) ၿပည္ပမွ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္မ်ားကို ၿပည္တြင္းသို႕ တင္သြင္းလာသၿဖင့္ ဥပေဒနွင့္ မညီညြတ္ေသာအေလ့အထမ်ား ၿဖစ္ေပၚလာၿခင္း။
ၿမန္မာ့ဒီမိုကေရစီနွင့္ ၿခိမ္းေၿခာက္မွဳမ်ား
ဒီကေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႕ၿမန္မာနိဳင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေၿပာင္းစထိခိုက္လြယ္၊ ၿပိဳကြဲလြယ္တဲ့အေၿခအေနသစ္ ကို ေရာက္ရွိေနတာၿဖစ္ပါတယ္။အသြင္ကူးေၿပာင္းစဆိုတဲ့အတိုင္းပဲစနစ္အသစ္နွင့္စနစ္အေဟာင္း ေရာေထြးေနတာေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ တိက်ခိုင္မာတဲ့ မူေဘာင္ၾကီးတစ္ခုရွိရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေသာနဳိင္ငံေတြမွာ ဒီမိုကေရစီ ကို ေတာ္လွန္အံုၾကြမွဳ၊ ဆႏၵၿပမွဳ၊ အစိုးရၿဖဳတ္ခ်မွဳ စတဲ့ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ကူးေၿပာင္းလာခဲ့ၿပီးမွ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ နိဳင္ၿခင္းမရွိဘဲ အဆိုးသံသရာလည္သြားခဲ့တာဟာ အဲဒီလိုတိက်ခိုင္မာတဲ့ မူေဘာင္တစ္ရပ္မရွိလို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေၿပာင္းေရးအတြက္ ၾကီးမားလွတဲ့ အႏၱရာယ္ၿဖစ္ေပမယ့္လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႕ နိဳင္ငံကေတာ့ အသြင္ ကူးေၿပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ၾကီး တစ္ခုလံဳး တိတိက်က် ခိုင္ခိုင္မာမာ ထည့္သြင္းထားတဲ့ မူေဘာင္ၾကီးွရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီမူေဘာင္ကေတာ့ ၂၀၀၈ခုနွစ္ ဖြဲ႕စညး္ပံု အေၿခခံဥပေဒပဲၿဖစ္ၿပီးေတာ့ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ စနစ္တက်အသြင္ကူးေၿပာင္း သြားနိဳင္တာဟာ ဒီအေၿခခံဥပေဒ ခိုင္ခိုင္မာမာရွိေနလို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ နိဳင္ငံေတာ္သမၼတၾကီးဦးသိန္းစိန္ရဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ၊ ေၿပာၾကားခ်က္ေတြ၊ ေမ်ွာ္မွန္းခ်က္ေတြကို အေသးစိတ္ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုလ်ွင္ ဖြဲ႕စညး္ပံုအေၿခခံဥပေဒကိုအေၿခၿပဳၿပီးဒီမိုကေရစီလမး္ေၾကာင္းကို ေလ်ွာက္လွမ္းေနတယ္ဆိုတာကို ေတြ႕ရွိရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေၿပာင္းစ နိဳင္ငံေတြမွာ ေတြ႔ၾကံဳရေလ့ရွိတဲ့ ပထမၿခိမ္းေၿခာက္မွဳကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ နိဳင္ငံ ေက်ာ္လြန္နိဳင္ခဲ့ၿပီလို႕ ဆိုနိဳင္ပါတယ္။
ဒုတိယၿခိမ္းေၿခာက္မွဳ ၿဖစ္တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒပါ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္အနွစ္သာရမ်ားအေပၚ အေကာက္အယူလြဲမွားၿခင္းေတြရွိေနသလားဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ သတိၿပဳဖို႕လိုပါတယ္။ ဒါဟာ ရုတ္တရက္ၾကည္႕လုိက္ရင္သိသာၿမင္သာနိဳင္ဖို႕ ခက္ခဲေနေပမယ့္လည္း သိသာထင္ရွားတဲ့အဆင့္ ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ၾကီးမားတဲ့ပဋိပကၡေတြ ဖန္တီးေနတဲ့အဆင့္မ်ိဳးကို ေရာက္ရွိေနတတ္တာကိုလည္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၿမန္မာနိဳင္ငံမွာလည္း ရွိေနၿပီလား သတိထားၿပီးေလ့လာၾကည့္မိေတာ့ က်ြန္ေတာ္ေခါင္းနပန္းၾကီးသြားပါတယ္။ အေကာက္အယူလြဲမွားၿခင္းဟာ အထူးသတိၿပဳရမယ့္ ကိစၥၿဖစ္ပါတယ္။ အခုမွဒီမိုကေရစီ စလံဳးေရစၿဖစ္တဲ့အတြက္ ဟုတ္နိဳးနိဳးကေန အမွန္တရားသဖြယ္ ေရာက္ရွိသြားတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအမွန္တရားသဖြယ္ လြဲမွားတဲ့ အေကာက္အယူေတြေၾကာင့္ လြဲမွားတဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ဆက္တုိက္ဆိုသလို တြဲၿပီးပါလာတတ္ပါတယ္။
သိသာထင္ရွားေအာင္ ဥပမာတစ္ခုၿပလုိပါတယ္။ ေနၿပည္ေတာ္မွာ က်င္းပေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းေတြမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြ၊ ၿပည္တြင္းၿပည္ပသတင္းမီဒီယာေတြနဲ႕ ေတြ႕ဆံုေၿဖၾကားခ်က္ေတြမွာ မၾကာခဏေတြ႕ရွိေနရတဲ့ ကိစၥရပ္တစ္ခုရွိပါတယ္။ “နိဳင္ငံေတာ္၏အခ်ဳပ္အၿခာအာဏာသံုးရပ္တြင္ အၿမင့္ဆံဳးၿဖစ္ေသာ ဥပေဒၿပဳအာဏာကို က်င့္သံုးေဆာင္ရြက္ေနေသာ ၿပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္” ဆိုတဲ့စကားရပ္ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ ၿပည္ေထာင္စုသမၼတၿမန္မာနိဳင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒ (၂၀၀၈) ခုနွစ္ အခန္း (၁)၊ နိဳင္ငံေတာ္အေၿခခံမူမ်ား၊ ပုဒ္မ (၁၁) ပုဒ္မခြဲ (က) ၿပဌာန္းခ်က္မွာ “နိဳင္ငံေတာ္အခ်ဳပ္အၿခာအာဏာ၏ ခက္မသံုးၿဖာၿဖစ္သည့္ ဥပေဒၿပဳေရးအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာနွင့္ တရားစီရင္ေရးအာဏာတုိ႔ကို---” ဆုိၿပီးၿပဌာန္းထားပါတယ္။ အၿမင့္ဆံုးၿဖစ္ေသာ ဥပေဒၿပဳေရးအာဏာဆိုတာမ်ိဳးသံဳးနွဳန္းေဖာ္ၿပ ၿပဌာန္းထားၿခင္းမရွိတာကို သတိ္ၿပဳၾကဖို႔လိုပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ “အၿမင့္ဆံဳး” ဆိုတဲ့စကားရပ္ ဘယ္ကလာသလဲဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ရွင္းလင္းတင္ၿပလုိပါတယ္။ ၿပည္ေထာင္စုဆုိရွယ္လစ္သမၼတၿမန္မာနိဳင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒအခန္း(၄)၊ ၿပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အခန္း၊ ပုဒ္မ ၄၁ ၿပဌာန္းခ်က္မွာ “ၿပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သည္ နိဳင္ငံသားမ်ား၏ကိုယ္စား နိဳင္ငံေတာ္၏အခ်ဳပ္အၿခာအာဏာကို ခံယူ က်င့့္သံုးေသာ နိဳင္ငံေတာ္၏အၿမင့္ဆံဳး အာဏာပိုင္ၿဖစ္သည္” ဆုိၿပီးေဖာ္ၿပထားတာကို ေတြ႔ရွိနိဳင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သတိၿပဳၾကဖို႔က ၁၉၇၄ ခုနွစ္အေၿခခံဥပေဒဟာ တစ္ပါတီစနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္၊ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္တည္း ရွိတဲ့စနစ္ ၿဖစ္ေနတဲ့အခ်က္ၿဖစ္ပါတယ္။ နိဳင္ငံေတာ္အာဏာဟာ ပါတီ၊ လႊတ္ေတာ္၊ အစိုးရ စတဲ့အဆင့္ဆင့္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ လက္ထဲမွာရွိတာၿဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔နိဳင္ငံရဲ႔ အေစာဆံုးဒီမိုကေရစီ
က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ ပါလီမန္အစိုးရေခတ္ကလည္း လက္ရွိစနစ္နဲ့ မတူပါဘူး။ ပါလီမန္ေခတ္မွာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဟာ ပါလီမန္ထဲမွာ ရွိေနတာျဖစ္ပါတယ္ ။ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ၊ ဖြဲဲဲ႔စည္းအုပ္ခ်ုပ္ပံုအေျခခံဥပေဒ၊ အခန္း(၇)၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ပုဒ္မ ၁၀၆မွာ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ၀န္ၾကီးတစ္ဦးသည္ ေျခာက္လမွ် တစ္ဆက္တည္း ပါလီမန္အမတ္မဟုတ္လ်ွင္ ထိုကာလအပိုင္းအျခား ကုန္ဆံုးသြားေသာအခါ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ၀န္ၾကီးအျဖစ္မွ ရပ္စဲရမည္ ဆိုျပီး ျပဌာန္းထားတာေတြ႔နိုင္ပါတယ္။
အျမင့္ဆံုးဆိုတဲ့စကားရပ္က အဲ့ဒီကေန ေကာက္ယူျပီး အခု ျမန္မာနိ္ုင္ငံမွာ တြင္တြင္ က်ယ္က်ယ္ သံုးနွုန္းလာၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအေကာက္အယူဟာ လြဲမွားေနတဲ့ အေကာက္အယူ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ၂၀၀၈ခုနွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒရဲ႔ အနွစ္သာရအရေရာ၊ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားအရပါ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ၾကီးဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္မွုအာဏာကိုရယူထားသူဟာ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတျဖစ္ပါတယ္။ ပါလီမန္ေခတ္၊ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ေတြကလို ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္မဟုတ္ေတာ့တာကိ္ု သတိျပဳၾကဖို႔လိုပါတယ္။ အခုဖြဲ႔စည္းပံုဟာ သမၼတအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ သာဓကတစ္ခု အေနနဲ႔ ထုတ္နုတ္တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို သတိၾကီၤးၾကီၤးထားျပီးျမင္တတ္ဖို႔၊ အထူးသျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒရဲ့ အနွစ္သာရေတြကို ဒီလိုမ်ိဳး အေကာက္အယူလြဲမွားမွုေတြနဲ႔ ေျပာင္းလဲမပစ္ဖို႔ အေရးၾကီးေနပါျပီ။
အလ်ဥ္းသင့္သလို လက္ရွိျမန္မာနိုင္ငံမွာ ဘယ္လိုမ်ိဳးအင္စတီက်ဴးရွင္း အျမင့္ဆံုးမွာရွိသလဲ ဆိုတာေလးကို ျပန္ေျပာင္းအတည္ျပဳ ေပးလိုပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ၊ပုဒ္မ၅၇ မွာ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတနွင့္ ဒုတိယသမၼတမ်ားသည္ နိုင္ငံေတာ္ကိုကုိယ္စားျပဳသည္ ဆိုတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္၊ပုဒ္မ ၅၈ မွာ နိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္တစ္၀န္းလံုးတြင္ နိုင္ငံသားအားလံုး၏ အထြတ္အထိပ္ေနရာရရွိသည္ ဆိုုတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြကိုၾကည့္ရင္ ရွင္းသြားပါလိမ့္မယ္။
တတိယျခိမ္းေျခာက္မွု ျဖစ္တဲ့ ျပည္ပမွ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္မ်ားကို ျပည္တြင္းသို႔ တင္သြင္းလာသျဖင့္ ဥပေဒနွင့္ မညီညြတ္ေသာအေလ့အထမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္းဆုိတဲ့အခ်က္ေရာလက္ရွိ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနသလား ေလ့လာၾကည့္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ အနၱရာယ္ ၾကီးမားလွတဲ့ Importing Democracy ျဖစ္ေနပါတယ္။ အတိအက် ဆိုရင္ ေနျပည္ေတာ္ ၊ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းေတြမွာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔ ၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ ၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုုးရ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔ ဆိုျပီး တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးနွုန္းေျပာၾကားေနၾက တာကိ္ု ေတြ႔ရပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရရဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္စီလို႔ ဆိုလိုခ်င္ၾကတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုေျပာေန၊ခံယူက်င့္သံုးေနတဲ့သူေတြ အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ဆိုတဲ့ေပးထားခ်က္ ကို ေသေသခ်ာခ်ာအခ်ိန္ယူျပီး ေလ့လာစဥ္းစားသင့္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါဘယ္ကေရာက္လာသလဲဆိုတာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာရွိေနတဲ့ က်ြန္ေတာ္က ပိုျပီးနားလည္သေဘာေပါက္ပါ တယ္။ ဒီမိိုကေရစီ ဆရာၾကီးေတြ ဆရာျကီးျဖစ္ခ်င္တဲ့ သူေတြရဲ့ ျပည္ပကတင္သြင္း လာတဲ့ ဗားရွင္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ (အခု အဲ့ဒီ ဒီမိုကေရစီၤဆရာၾကီးတစ္ခ်ိဳ႔ မရွ္ိၾကေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ့လက္ခ်ာအမွားေတြ က်န္ေနေသးတာျဖစ္ ပါတယ္။) က်ြန္ေတာ္တို႔နို္င္ငံရဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔ အတိအက်ၾကီးကို ေသြ ဖည္မွားယြင္းေနတာလည္းျဖစ္ပါ တယ္။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရဖြဲ႔စည္းျခင္းနွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၂၀၀ မွာ အတိအလင္း ျပဌာန္း ထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပဌာန္းခ်က္အရ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႔မွာ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုတိယသမၼတ မ်ား၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီးမ်ားနွင့္ ျပည္ေထာင္စုေရွ့ေနခ်ဳပ္တို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ကို ေသခ်ာေလ့လာၾကည့္ျကမယ္ဆိုရင္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒရဲ့ အနွစ္သာရကို နားလည္ျပီး ခံယူလိုက္နာၾကမယ္ ဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔ ဆိုျပီး သံုးနွုန္းၾကမွာ မဟုတ္ပါဘုူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ပါ၀င္ျခင္း မရွိတာေတြကို ဒီမုိကေရစိီေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ သြတ္သြင္းျခင္းဟာ နုနယ္စ ဒီမိုကရက္တိုင္ေဇးရွင္း အတြက္ အနၱရာယ္ၾကီးတယ္ဆိုတာကို သတိျပဳ ၾကဖို႔လိုပါတယ္။
နိဂံုး
ကၽြန္ေတာ့အေနနဲ႔ လက္ရွိျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးျဖစ္စဥ္အသစ္ေၾကာင့္ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ စံနမူနာျပ ေမာ္ဒလ္အသစ္ ျဖစ္လာေတာ့မယ့္ အေျခအေနအတြက္ မ်ားစြာဂုဏ္ယူ ၀မ္းေျမာက္မိပါတယ္။ တစ္ဖက္ ကလည္း နုနယ္စ ဒီမုိကေရစီအတြက္ ျခိ္မ္းေျခာက္မွုေတြ ကို သတိျပဳၾကဖို႔ ၊ ဒီၤျခိမ္းေျခာက္မွုေတြ ကေန ေဘးအနၱရာယ္ၾကီးေတြ အဆင့္အထ္ိ ေရာက္ရွိမလာနို္င္ေအာင္ ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္နဲ႔ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္ၾကဖို႔ သတိေပးလိုျခင္း သက္သက္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီကို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအျဖစ္ သမိုင္းတြင္ရစ္တာ ကိ္ုပဲ ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ သမိုင္းနိဂံုးခ်ဳပ္၊ မခ်ဳပ္ အျငင္းပြားမွုေတြၾကားထဲမွာ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ဒီမိုကရက္တိုင္ေဇးရွင္း ေမာ္ဒလ္အသစ္ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာလမ္းေၾကာင္းအသစ္မွာ ဆက္လက္ေလ်ွာက္လွမ္းနိုင္ၾက ပါေစေၾကာင္း ေမတၱာရပ္ခံ တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။ ။
ေမာင္ေအးခ်မ္း(ဟားဗတ္) ၏ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္မွ်ေ၀ျခင္းျဖစ္သည္။
